Chăm sóc răng miệng cho trẻ em
Khi bé không chịu đánh răng
Trẻ em thường có mức độ quan tâm khác nhau đến việc vệ sinh cá nhân, và chuyện chăm sóc răng miệng cũng không ngoại lệ. Trẻ nhỏ có thể bướng bỉnh, không chịu hợp tác để bạn dễ dàng đánh răng cho bé. Trẻ lớn hơn đôi khi xem việc đánh răng là “không ngầu”, không ưu tiên, hoặc thậm chí dùng điều này để phản kháng lại bố mẹ/ người chăm sóc.
Gợi ý cho trẻ nhỏ
Giống như nhiều vấn đề khác ở độ tuổi này, không có giải pháp chung nào dễ dàng. Khi bé mọc nhiều răng hơn và ăn đa dạng thực phẩm hơn, việc đánh răng đều đặn càng trở nên quan trọng. Dưới đây là một số mẹo hữu ích:
- Chọn kem đánh răng dịu nhẹ dành riêng cho trẻ. Hầu hết kem đánh răng thông thường có mùi vị quá mạnh, dễ khiến trẻ khó chịu. Chỉ nên dùng lượng kem bằng hạt gạo. Nếu nghi ngờ kem đánh răng là nguyên nhân, hãy thử loại có vị nhẹ hơn hoặc thậm chí đánh răng không dùng kem. Tuy nhiên, cần lưu ý: Fluoride trong kem đánh răng giúp men răng chắc khỏe và ngừa sâu răng. Dù vậy, đánh răng không kem vẫn tốt hơn là không đánh. Hãy hỏi nha sĩ về các biện pháp bổ sung fluoride khác nếu cần.
- Chọn bàn chải nhỏ, phù hợp độ tuổi. Kiểm tra độ tuổi khuyến nghị trên bao bì trước khi mua. Bàn chải trẻ em thường có nhiều màu sắc và hình nhân vật hoạt hình yêu thích để tạo hứng thú cho bé.
- Biến việc đánh răng thành trò chơi bắt chước. Trẻ nhỏ thích bắt chước bố mẹ. Hãy ngồi xuống sàn nhà tắm hoặc trước gương để bé quan sát và làm theo bạn. Khi bé đã chịu đưa bàn chải vào miệng, hãy chuyển sang giai đoạn tiếp theo: cho bé cầm bàn chải của bạn và “đánh răng” cho bạn. Cách này giúp bé làm quen dần, từ đó dễ dàng hợp tác khi bạn đánh răng cho bé. Lưu ý: Không dùng chung bàn chải để tránh lây vi khuẩn gây sâu răng từ miệng bạn sang bé. Giờ tắm cũng là thời điểm lý tưởng để kết hợp đánh răng với các trò chơi khác.
Hình minh họa: Với trẻ dưới 2 tuổi, chỉ dùng lượng kem đánh răng chứa fluoride bằng hạt gạo.
Gợi ý cho trẻ lớn hơn
Việc trẻ không chịu đánh răng thường đi kèm với những thói quen khó bảo như: không làm bài tập, bừa bộn phòng ngủ, lười tắm rửa hay không dọn rác. Trẻ em vốn ưu tiên những hoạt động vui chơi hơn là suy nghĩ đến hậu quả lâu dài của bệnh răng miệng. Với các em, những hệ lụy không diễn ra ngay lập tức thường bị xem nhẹ. Khuyến khích hành vi lành mạnh tuy không dễ nhưng là một phần trách nhiệm làm cha mẹ. Hãy làm gương tốt và nhấn mạnh lợi ích tích cực thay vì đe dọa bằng những hậu quả tiêu cực khó xảy ra.
Lợi ích tích cực nên nhắc đến: Hàm răng trắng sáng, nụ cười rạng rỡ; Hơi thở thơm mát, tự tin gần gũi người khác; Khoang miệng sạch sẽ, dễ chịu; Những lần khám răng vui vẻ, không đau đớn
Tránh dùng những câu tiêu cực như: Sâu răng, răng lung lay/rụng sớm; Đau nhức, không thể ăn ngon; Bị bạn bè trêu chọc
Một số mẹo dành cho trẻ lớn:
- Cùng trẻ chọn bàn chải “hợp gu”. Có nhiều loại bàn chải khác nhau cho mọi giai đoạn của trẻ em với đủ loại tính năng bổ sung từ các nhân vật yêu thích đến đèn “laser” và nhạc. Chỉ cần đảm bảo rằng bàn chải được thiết kế phù hợp với độ tuổi của trẻ để để đầu bàn chải vừa vặn, làm sạch mọi ngóc ngách.
- Tôn trọng sở thích của trẻ khi chọn kem đánh răng. Kem đánh răng thường có nhiều hương vị và màu sắc đa dạng, nhưng không phải bé nào cũng thích mọi loại, và một số thương hiệu có thể “ngầu” hơn những thương hiệu khác. Tuy nhiên, đừng quên rằng trẻ em từ 2-5 tuổi chỉ nên sử dụng một lượng kem đánh răng bằng hạt đậu; đối với trẻ em trên sáu tuổi, có thể sử dụng một lượng kem đánh răng thông thường. Trẻ em nên nhổ ra và không nuốt kem đánh răng thừa sau khi đánh răng.
- Giải thích cho bé hiểu: Nếu trẻ muốn thưởng thức bữa ăn, trẻ cần thực hiện các biện pháp vệ sinh cá nhân bao gồm đánh răng trước bữa ăn trong mọi trường hợp, đây là hoạt động tốt cho sức khỏe răng miệng. Việc loại bỏ mảng bám trên răng trước khi tiêu thụ bất kỳ loại đường nào đồng nghĩa với việc trong răng miệng sẽ có ít vi khuẩn chuyển hóa đường thành axit và gây sâu răng. Ngoài ra, florua trong kem đánh răng giúp làm cứng và tăng cường men răng, giúp men răng chống lại axit trong một số thực phẩm và đồ uống, như nước cam hoặc đồ uống có ga. Việc đánh răng sạch sẽ trước khi ăn sáng là điều bắt buộc, không thể thương lượng.
Đây là những gì bạn cần làm để có sức khỏe răng miệng tốt
Đối với tất cả trẻ em, một quy trình chăm sóc răng miệng tốt nên bao gồm những điều sau:
Mỗi thành viên dùng riêng bàn chải, chọn lông mềm. Ưu tiên bàn chải có màu sắc/nhân vật yêu thích để dễ dàng phân biệt. Cha mẹ cần giám sát và hỗ trợ trẻ đến khi bé có khả năng tự thao tác thành thạo việc làm sạch tất cả các bề mặt của tất cả các răng.
Sử dụng kem đánh răng chứa fluoride: Trẻ sơ sinh & nhũ nhi: Lượng kem bằng hạt gạo. 2-5 tuổi: Lượng kem bằng hạt đậu. Từ 6 tuổi: Dùng lượng kem như người lớn.
Vệ sinh kẽ răng từ sớm. Bắt đầu khi răng trẻ mọc sát nhau. Dùng chỉ nha khoa hoặc bàn chải kẽ chuyên dụng cho trẻ.
Phô mai – món ăn vặt tốt cho răng. Phô mai là một trong những món ăn nhẹ lành mạnh nhất cho răng của trẻ – cung cấp canxi rất cần thiết và kích thích tuyến nước bọt, giúp làm sạch miệng khỏi các mảnh vụn thức ăn và bảo vệ chống lại axit.
Hạn chế đồ uống có axit. Nước ép trái cây, nước ngọt chỉ nên dùng trong bữa ăn chính.
Khám răng định kỳ từ 12 tháng tuổi. Theo dõi sức khỏe răng nướu sẽ giúp bạn phát hiện sớm các vấn đề về răng và cấu trúc hàm
Bảo vệ răng khi chơi thể thao.
Trẻ lớn tham gia hoạt động mạnh cần đeo dụng cụ bảo vệ răng miệng.
